Терморезисторлардың температуралық сипаттамасын алу.

Алматы қаласы білім беру басқармасының

«Алматы мемлекеттік

көлік және коммуникациялар колледжі»

Мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорыны

Государственное коммунальное казенное предприятие

«алматинский государственный колледж транспорта и коммуникаций»

Управление образования города Алматы

БЕКІТЕМІН:

Директордың ОӘ ісі жөніндегі орынбасарыА.К.Жесекбаева

_______________________

«___» ________________ 2019ж

топ

мерзім

А-1-1

Сабақ мақсаттары және тапсырмалары:

Оқыту мақсаты:

Жартылай өткізгіштердің қасиеттерін зерттеу, терморезистор материалының тыйым салынған зонасының енін анықтау.

Тәрбиелік мақсаты:

Топпен жұмыс жасауға тәрбиелеу. Пәнге деген қызығушылығын арттыру.

Дамытушылық мақсаты:

Логикалық ойлау қабілеттерін, есте сақтау қабілеттерін дамыту

Оқу материалын меңгеру деңгейі

Студенттер:

Білуі қажет:

стандартқа сәйкес электрлік сұлбалардың құрылымы мен элементтерін және құжаттарды безендіруді

Жасауы қажет

бағыт-бағдар бере отырып түсіндіру, миға шабуыл, ой қорыту, 
пропорциялық тест, ойын әдістері

Құзіретті:

білімді жалпылау мен жүйелеу

Түсінуі қажет:

Негізгі газ заңдарын пайдаланып, білімдерін жалпылау.

Пәнаралық байланыстар

Пререквизиттері:Математика, Ағылшын тілі, Химия,

Постреквезиттері: Электротехника

Оқу-әдістемелік кешен және техникалық құрылғы

Әдебиеттер тізімі

Негізгі:Кронгарт Б.А., Кем В.И., Қойшыбаев Н.Физика /Жалпы білім беретін мектептің жаратылыстану-математика бағытындағы 10-сыныбына арналған оқулық/. –Алматы: Мектеп, 2014

Көрнекіліктер, дидактикалық материалдар

терморезистор, тұрақты ток көпірі МО-62, термометр, қыздырғыш.

Техникалық құралдар

Компьютер, проектор

САБАҚ БАРЫСЫ

Бөлінген уақыт

I

Ұйымдастыру кезеңі:

5

мин.

Амандасу, түгендеу, білімалушылардың сабаққа дайындықтарын тексеру, оқу журналын тексеру, аудиторияны сабаққа дайындау, керекті аспаптарды толықтыру.

II

Білімдерін жан-жақты тексеру (білімдерін кеңейту жәнежүйелендіру)

10

мин.

Фронталды сұрақтар:

1. қасиеттеріне байланысты металдар мен жартылай өткізгіштердің арасындағы айырмашылық қандай?

2. Жартылай өткізгіштердің технологиялық қолданысын атап өтіңіз.

3. Терморезистр деген не және терморезистордың материалы ретінде неліктен жартылай өткізгішті алынады?

4. Меншікті және қоспалы жартылай өткізгіштердегі заряд тасымалдаушылардың температуралық тәуелділігін түсііндіріп беріңіз.

5. Электр өткізгіштік пен кедергінің меншікті және қоспалы жартылай өткізгіштердің температураларынан тәуелділігін түсіндіріңіз.

6. Терморезисторлардың ВАС түрі қандай? U(I)тәуелділігін түсіндіріңіз.

III

Жаңа тақырып түсіндіру (Зертханалық жұмыстың орындалуын түсіндіру)

15 мин

Жұмыстың мақсаты: жартылай өткізгіштердің қасиеттерін зерттеу, терморезистор материалының тыйым салынған зонасының енін анықтау.

Құрал-жабдық: терморезистор, тұрақты ток көпірі МО-62, термометр, қыздырғыш.

Жұмыс формуласы: , мұнда

- тыйым салынған зонаның ені; К = 1,38 10^-23 Дж/К=0,86 10^-4 эВ/К

lnR және графиктен алынған (2-сурет).

Қондырғының сипаттамасы және өлшеу әдісі:

Терморезистор суық суы бар ыдысқа салынған. Суды қыздырғыш арқылы жылытады. Температура термометрмен өлшенеді. Жұмыста бөлмелік температурадан бастап жуықтап 100 ⁰С температура дейінгі интервалда өлшеулерді жүргізу қарастырылған. ТР кедергісі МО-62 тұрақты ток көпірі арқылы анықталынады. Көпірдің принциптік сұлбасы 1-суретте келтірілген.

-

R_СР бесдекадты кедергілер жиынтығынан тұрады және салыстыру иығы ретінде қолданылады. R₂ мен R₃ - көпірдің қатынас иықтарыа, осы қатынасты кілт арқылы өзгертуге болады. Терморезистор П1 және П2 қосқыштарына қосылады (R_x). Көпідің тепе-теңдігіқатынастары теңескенде жетеді. Осы теңдіктен алынады.

Көпір тепе-теңдік қалыпта болған РС гальванометрдің тілшесі нөлді көрсетеді.

Жұмысты орындау тәртібі

1. Қондырғымен танысу.

2. Ыдысқа суық суды кұйып, оның температурасын өлшеңіз де кестеге енгізіңіз.

Кесте

1. ТР кедрегісін көпірді алдымен «ГРУБО» жағдайында, кейін «ТОЧНО» жағдайында тепе-теңдікке (I_g=0) келтіре отырып, өлшеңіз. Кестеге енгізіңіз.

2. ТР мысалы 10⁰С температурға дейін қыздырып, кедергісін өлшеңіз.

3. Осылайша жуықтап 90-100 ⁰С температураға дейін кедергінің бірнеше мәндерін өлшеп алыңыз.

4. Алынған мәліметтерді өңдеп, кесете жазыңыз.

5. lnR=f тәуелділік графигін салыңыз.

Графикті (2-сурет) пайдалана отырып, ТР тыйым салынған зонасының енін төмендегі форомула бойынша есептеңіз:

осыдан

∆Е анықтауда қателікті төмендету мақсатында lnR₁, lnR₂ және оларға сәйкес келетін мәндерді эксперименттік түзудің ұштарының маңайында алған жөн .

IV

Студенттердіңөзіндік жұмыстары (білімдері мен біліктіліктерін қалыптастыру)

40 мин

Конспектімен жұмыс, демонстрациялдық материалдарды оқып үйрену.

V

Өткен тақырыпты бекіту (есеп құрастыру)

5-10 мин

Жоғарыдағы тапсырманы орындап болған соң есеп құрастыру

VI

Үй тапсырмасының мазмұны

Жартылай өткізгіштер тақырыбын қорытындылау.

3 мин

VII

Сабақтың қорытындысы.Рефлексия (есеп өткізу)

4 мин

Білімалушылардың өзіндік жұмыстарына байланысты баға беру.