818
11
Тақырыбы:
8 сынып
Химия пәні мұғалімі: Битабарова Хадиша Исабековна
Оқу мақсаты
- 8.2.2.1 - бастапқы және түзілген заттардың саны мен құрамы бойынша химиялық реакцияларды жіктеу.
Ба ғалау критерийлері
- бастапқы және түзілген заттардың саны мен құрамы бойынша химиялық реакцияларды жіктей алады.
Химиялық реакциялардың типтері
ф
Бастапқы және түзілген заттардың саны мен құрамы бойынша химиялық реакциялардың жіктелуі
Қосылу реакциясы
Айырылу реакциясы
Орынбасу реакциясы
Алмасу реакциясы
Қосылу реакциясы
ф
Қосылу реакциясы (немесе синтез) деп екі немесе одан да көп реагенттердің қосылып, құрылысы күрделірек өнім шығаруын айтамыз. Қосылу реакцияларына жай заттардың (күкірттің, фосфордың, көміртектің...) ауада жануын жатқызуға болады.
S + O 2 → SO 2
→
+
күкірт
оттек
күкірт ( IV) оксиді
Айырылу реакциясы
ф
Бір реагенттің құрылысы қарапайым екі немесе одан да көп өнімдерге бөліну реакциясын айырылу реакциясы деп атаймыз.
CaCO 3 → CaO + CO 2
→
+
кальций карбонаты
кальций оксиді
көміртек (IV) оксиді
Орынбасу реакциясы
ф
Реакцияға қатысушы заттар құрамындағы элементтерімен алмасса, бұл реакция түрі орынбасу деп аталады. Мысалы, болат шегені мыс купоросы ерітіндісіне салып, темір купоросын аламыз (темір мысты оның тұзынан ығыстырды)
Fe + CuSO 4 → FeSO 4 + Cu.
Темір (ІІ) сульфаты
+
→
Мыспен қапталған шеге
Темір шеге
Мыс купаросы ерітіндісі
Алмасу реакциясы
ф
Екі күрделі қосылыстар арасында бөлшектерінің алмасуы жүретін реакцияны алмасу реакциясы түріне жатқызады. Бұл реакциялардың көбісі сулы ерітінділерде жүреді.
Бейтараптану реакциялары алмасу реакция типінің мысалы бола алады:
NaOH + HCl → NaCl + H 2 O
Қышқыл мен негіз әрекеттесіп, нәтижесінде су мен тұз түзілетін реакция бейтараптану реакциясы деп аталады.
6
Бекіту тапсырмасы
1-тапсырма. Бастапқы және түзілген заттардың саны мен құрамы бойынша химиялық реакцияларды жіктеңіз:
- SO 3 + H 2 O = H 2 SO 4
- CaCO 3 = CaO + CO 2
- CaCO 3 + CO 2 + H 2 O = Ca(HCO 3 ) 2
- BaCl 2 + H 2 SO 4 = BaSO 4↓ + 2HCl
- Fe(OH) 2 = FeO + H 2 O
- Fe + 2HCl = FeCl 2 + H 2
Дескриптор:
Білім алушы
- бастапқы және түзілген заттардың саны мен құрамы бойынша химиялық реакцияларды жіктейді
6
Дұрыс жауабы
1-тапсырма. Бастапқы және түзілген заттардың саны мен құрамы бойынша химиялық реакцияларды жіктеңіз:
- SO 3 + H 2 O = H 2 SO 4
- CaCO 3 = CaO + CO 2
- CaCO 3 + CO 2 + H 2 O = Ca(HCO 3 ) 2
- BaCl 2 + H 2 SO 4 = BaSO 4↓ + 2HCl
- Fe(OH) 2 = FeO + H 2 O
- Fe + 2HCl = FeCl 2 + H 2
Қосылу реакциясы
Айырылу реакциясы
Қосылу реакциясы
Алмасу реакциясы
Айырылу реакциясы
Орынбасу реакциясы
Дескриптор:
Білім алушы
- бастапқы және түзілген заттардың саны мен құрамы бойынша химиялық реакцияларды жіктейді
6
Қорытынды
Бүгінгі сабақта:
- бастапқы және түзілген заттардың саны мен құрамы бойынша химиялық реакцияларды жіктеуді үйрендім
6
Қосымша р есурстар
- Химия оқулығы 8 сынып Оспанова М.Қ., Белоусова Т.Г.
- https://bilimland.kz/kk/subject/ximiya/ 8 -synyp/
6
Презентация по химии на тему "Химиялық реакциялардың типтері» 8 класс 