Методик тавсия (бошлангич синф укитувчиларига)

Namangan viloyati

Uychi tumani

3 - umumta’lim maktabining

boshlang’ich sinf o’qituvchisi

Nishonova Gulbahorning

Boshlang’ich sinf o’qituvchilari uchun

ilmiy metodik tavsiyasi

Ushbu metodik tavsiya Uychi tuman xalq ta'limi bo'limiga qarashli 3 – sonli umumiy o’rta ta’lim maktabining boshlang’ich sinf o’qituvchisi Gulbahor Hamidjanovna Nishonova tomonidan tayyorlangan.

Muallif: Gulbahor Hamidjanovna Nishonova Uychi tuman XTB ga qarashli boshlang’ich sinf o’qituvchisi.

Taqrizchi: Ahmedova Dilnoza Uychi tuman XTB boshlang`ich ta`lim metodisti.

Taqrizchi: Uychi tuman XTBga qarashli 3 - sonli umumta`lim maktabining birinchi toifali boshlang`ich sinf o`qituvchisi Rahmatullayeva. Nigora.

Mazkur metodik tavsiya Uychi tumani X.T.B. uslubiy kengashining 2019 yil ________оyidagi ____-sоnli qarоri bilan tasdiqlanib, fоydalanish uchun tavsiya etilgan.

• Kirish…………………………………………………………

• “O’ylab top” ta’limi o’yini………………………

• O’ylab top ta’limiy o’yinini maqsadi va qo’llanilishi……………

• Interfaol metodlar……………..………………

• “To’g’ri- noto’g’ri” o’yini……………………….

• “So’zlar tahlili” ta’limiy o’yini… ……… ……….

• Foydalanilgan adabiyotlar……………………...

So’z boshi

Agar maqsadsiz bo’lsang hech narsa qilolmaysan,

maqsading kata bo’lmasa buyuk ish qilolmaysan.

Deni Didro.

Har bir xalqning, millatning ertangi kuni o’sib kelayotgan insonlar yosh avlodning bugun qanday ta’lim – tarbiya olayotgan farzandlarimizga, ularning har tomonlama yetuk va barkamol insonlar bo’lib yetishishlariga bog’liq.Bunday ma’suliyatli vazifani bajarish hozirgi zamon o’qituvchisi,ayniqsa,boshlang’ich sinf o’qituvchilaridan o’z kasbiy mahoratlarini oshirib borish, ilg’or pedogogik texnologiyalar mohiyatini anglash va ulardan o’z darslarida unumli foydalanishni taqozo etadi. Zamonaviy o’qituvchi ta’lim jarayonida ilg’or pedagogik tehnologiyalarni puxta egallagan, ularni tahlil qilish va amaliyotga joriy eta olishi lozim.

Boshlang’ich sinfda ona tili ta’limi o’quvchilarda tafakkur qilish faoliyatlarini kengaytirish,erkin fikrlay olish, o’zgalar fikrini anglash, o’z fikrini og’zaki va yozma ravishda ravon bayon qila olish, jamiyat a’zolari bilan erkin muloqotda bo’la olish ko’nikma va malakalarini rivojlantirishga xizmat qiladi.

NOMLARI	O	A	UNLI HARF	UNDOSH HARF	JARANGLI UNDOSH HARFLAR	JARANGSIZ UNDOSH HARFLAR	UY HAYVONLARI	YOVVOYI HAYVONLAR
YO’LB_RS		+	2	5	Y,L,B,R	S		+
JIR_FA		+	3	3	R	J,F		+
IL_N	+		2	2	L,N	-		+
M_YMUN		+	2	4	M,Y,M,N.			+
_T	+		1	1	-	T	+
K_RKIDON		+	3	5	R,D,N.	K,K.		+
Q_PLON	+		2	4	N	Q,P,		+
QUY_N	+		2	3	Y,N	Q	+
ZEBR_		+	2	3	Z,B,R	-		+
SIRTL_N	+		2	5	R,L,N	S,T		+
JAMI: _______ BAL

“O’YLAB TOP”

Boshlang’ich ta’limda ta’limiy o’yinlar vositasida darslarni tashkil qilish o’quvchilarni aqliy faoliyatiga tezroq kirishishlari adabtatsiya hosil qilishlariga ham ko’mak beradi.O’tilgan darsni mustahkamlashda yoki yangi darsni boshlanishida ta’limiy o’yinlardan foydalanib o’quvchilarni qiziqishlarini darsga yanada oshirish mumkin. Ta’limiy o’yinlarning ahamiyati boshlang’ich ta’limda qo’llash yaxshi samara beradi. Ta’limiy o’yin boshlang’ich sinf o’quvchilarida ma’lum sifatlarni shakllantirish uchun o’qituvchilar tomonidan qo’llaniladigan usuldir. O’yin vositasi bilan o’quvchilarning bilimlarini o’zlashtirish jarayoni mustahkamlanadi, shuningdek bolalarda muomala madaniyati shakllanadi. Quyidagi ta’limiy o’yin boshlang’ich sinf o’quvchilarining ta’lim jarayoniga qiziqishini yanada oshiradi. Mazkur didaktik o’yinni 3 – 4 sinf ona tili darslarida foydalanishyaxshi samara beradi.

“ O’ylab top” ta’limiy o’yini o’quvchilarni nutqi, fikrlash doirasi, muomala madaniyatini shakllanishida yaxshi samara beradi. Bu o’yindan o’qish, ona tili, odobnoma darslarida ham keng foydalanish mumkin. O’yin qoidasi. So’zda tushirib qoldirilgan a va o harflarini quyidagi berilgan grafaga + belgisi bilan belgilanadi.

Yo’lb_rs	A	O
	+

Berilgan so’zlarni unli va undosh grafasiga quyidagicha joylashtiriladi.

Nomlari	Unli	Undosh
Maymun	2	4

So’zdagi jarangli va jarangsiz undosh harflarni aniqlab grafaga quyidagicha belgilanadi.

Nomlari	Jarangli undosh harflar	Jarangsiz undosh harflar
Qoplon	L,n	Q,p

Berilgan so’zlarni turiga qarab uy va yovvoyi hayvonlar grafasiga maxsus + belgisi bilan quyidagicha belgilanadi.

Nomlari	Uy hayvonlari	Yovvoyi hayvonlar
Quyon	+

Har bir grafa kerakli belgilar bilan belgilanib bo’lingach o’quvchi o’qituvchi nazoratidan so’ng o’z – o’zini 10 ballik sistemada baholaydi. O’quvchi quyidagi grafaga necha savolga to’g’ri javob bergan bo’lsa shu balni grafaga yozib qo’yadi.Bu o’yindan guruhlardan foydalaniladi.

Jami: 10 bal

“O’ylab top”

Maqsad; “O’ylab top” ta’limiy o’yini pedagogik, didaktik strategiyaning muayyan shakli bo’lib, u talim oluvchilarga ixtiyoriy muammo (so’z) lar erkin, ochiq o’ylash va fikrlarni bemalol bayon etish uchun sharoit yaratishga yordam beradi.

Qo’llanishi; mazkur metod turi xil g’oyalar o’rtasidagi aloqalar ,fikrlash imkoniyatini beruvchi tuzilmani aniqlashni talab etadi. “O’ylab top” ta’limiy o’yini aniq obyektga yo’naltirilgan fikrlash shakli sanaladi. Undan foydalanish inson miyya faoliyatining ishlash tamoyili bilan bog’liq ravishda amalga oshadi. Ushbu metod muayyan mazmunning ta’lim oluvchilar tomonidan chuqur hamda puxta o’zlashtirilguniga qadar fikrlash faoliyatining bir maromda bo’lishini ta’minlaydi.

TA’LIM JARAYONIDA

ILG’OR PEDAGOGIK VA

AXBOROT – KOMUNIKATSIYA

TEXNOLOGIYALARIDAN

FOYDALANISH

“Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”da ta’lim berishning ilg’or pedagogik texnologiyalarini, zamonaviy o’quv - uslubi jarayonini didaktik jixatdan ta’minlash umumiy o’rta ta’limning asosiy vazifalaridan biri sifatida ko’rsatilgan.

Interfaol metodlar

T/R	Misollar	To’g’ri	Noto’g’ri
1	81:9=9	+
2	72:8=10		+
3	54:6=9	+
4	42:6=7	+
5	28:4=8		+
Jami; _______bal

81:9=9 72:8=9 54:6=9 42:6=7 28:4=7

So’zlar	Asos	So’z yasovchi qo’shimchalar	So’zlarni o’zaro bog’lovchi qo’shimchalar	Bo’- g’in	Harflar	Tovushlar	Harf birikma
Gulchidan	Gul	Chi	Dan	3	7ta	8ta	Ch
Bo’zchini	Bo’z	Chi	Ni	3	6ta	7 ta	Ch
Terimchining	Terim	Chi	Ning	4	8ta	10ta	Ch,ng

Gulchi, Bo’zchi, temirchi.

Gulchi, Bo’zchi, temirchi so’zlarini tahlil qilish uchun quyidagi jadval o’qituvchi tomonidan o’quvchilarga taqdim qilinadi. O’quvchilar har bir grafaga kerakli so’zlarni, belgilarni sonlarni, shartiga ko’ra jadvalga joylashtiradilar.

“So’zlar tahlili ta’limiy o’yini” o’quvchilarni nutqi, fikrlash doirasi, muomala madaniyatini shakllanishida yaxshi samara beradi. Bu o’yindan o’qish, ona tili, odobnoma mehnat, tabiat, darslarida ham keng foydalanish mumkin. O’yin qoidasi: Gulchidan so’zini asosini topib kerakli jadvalga quyidagicha yoziladi

So’zlar	Asos
Gulchidan	Gul

So’zdagi so’zlarni o’zaro bog’lovchi qo’shimchalar kerakli jadvalga quyidagicha yoziladi.

So’z	So’z bog’lovchi qo’shimchalar
Gulchidan	Dan

So’zdagi bo’g’inlar soni aniqlanib grafaga quyidagicha joylashtiriladi.

So’zlar	Bo’- g’in
Gulchidan	3

Harflar, tovushlar va harf birikma ham shu zyilda jadvallarga belgilanadi.

So’zlar	Harflar	Tovushlar	Harf birikma
Gulchidan	7ta	8ta	Ch

Darsni mustahkamlash jarayonida “O’ylab top”, “To’g’ri – noto’g’ri”, “So’zlar tahlili” shu kabi didaktik o’yinlaridan foydalanish yaxshi samara beradi.

Xulosa o’rnida ta’kidlash joizki, yosh avlodning ta’lim – tarbiyasini to’g’ri tashkil etish bugun har doimgidan ham ustuvor masala. “Kadrlar tayyorlash milliy dasturi”da ham ta’lim tizimida ilg’or pedagogik tehnologiyalarini joriy qilish va o’zlashtirish zarurligi ta’kidlanadi.Pedagogik tehnologiya o’quv jarayonini tehnologiyalashtirishni butunligicha aniqlovchi tizimli kategoriyadir. Shu boisdan ta’lim – tarbiya jarayonida o’quvchilarning har tomonlama rivojlanishi uchun qulay ijtimoiy – psixologik va do’stona muhitni yaratishning pedagogik shatr – sharoitlari vujudga kelgach, mazkur muhitni yanada mustahkamlash maqsadida fan asoslarini o’qitishda pedagogik tehnologyalardan foydalanish maqsadga muvofiq. O’quv jarayonini quyidagi metodlar asosida olib boorish o’quvchi uchun an’anaviy darsni tashkil etish uslublaridan ko’ra samaraliroq natijalarga erishish jihatdan foydalidir.

Uychi tuman XTB boshlang`ich ta’lim metodisti

D. Ahmedova

Fikr va mulohazalar

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Qaydlar uchun.

_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

Foydalanilgan adabiyotlar

1. Boshlang`ich ta`lim jurnali.

2. www. Kitobxon.uz

3. ZIYO.net

4. Ona tili – 2 – sinf. (O’qituvchilar uchun metodik qo’llanma) “Toshkent – 2015 .

Gulbahor Hamidjanovna