Къалын ве индже созукъ сеслер. Сёзлернинъ схемасыны язув.

Мевзу: Къалын ве индже созукъ сеслер. Сёзлернинъ схемасыны язув.
Макъсат: Талебелерни сезлерни эджаларгъа болюв ве сатырдан сатыргъа догъру авуштырув бильгилерни пекитюв, ургъулы сезлернинъ бильгилерини пекитюв; къалын ве индже созукъ сеслер мевзуны анълатув; умумий малюмат ве къаиделерни догъру ишлетмеге огретмек; ишке севги ашлав.

Дерснинъ кетишаты

1. Тешкилий къысым.

Селям алейкум севимли, балалар. Мен сизлерни корьгенимнен мемнюн олдым. Балалар, сизлер исе джиддий, дикъкъатлы олмалысынъыз. Сизлернинъ раленъизде 3 тюрлю бетчиклер бар, кейфинъизни бильмек ичюн, сизлер бир де бир бетчикни (смайликни) косьтере билесинъиз.
Лякин раатланмагъа ич чаремиз ёкъ. Дерс башламакъ вакъты кельди. Янъы бильги алмагъа азырсынъызмы?
Эпиграф: Энъ яхшы зенгинлик – бильгидир. 

II. Талебелернинъ таянма бильгилериниъ актуализациясы.
Оджа: Янъы мевзуны огренювден эвель эв вазифесини тешкермек истерим.
« Мий уджюми» усулы иле.
Суаллер.
1. Нутукъ сеслерни огренген фен? (фонетика)
2. Фонетика нени огрене? (фонетика сес ве ариф огрене)
3. Къырымтатар элифбесинде къач ариф бар? (37 ариф бар)
4. Арифлер сеслерден насыл фаркьлана? ( Арифлерни биз коремиз ве язамыз. Сеслерни биз айтамыз ве эшитемиз)

5. Неге ургъулу эджа деймиз? ( Сёзде бир эджа башкъа эджаларгъа коре къуветлидже айтылыр. Къуветлидже айтылгъан эджагъа ургъу тюшер.

6. Не ичюн сезлерни сатырдан сатыргъа авуштырамыз?(Сёз сатыргъа сыгъмаса, онынъ бир я да бир къач эджасы башкъа сатыргъа авуштырыла.)

7. Сеслер насыл эки чешитте олалар? (Созукъ ве тутукъ)

8. Келинъиз хатырлайыкъ созукъ сеслер насыл эки группагъа болюне? (къалын ве индже созукъ сеслер)
- Догъру отурдыкъ, дефтерлеримизни ачайыкъ бугуньки санны ве сыныф иши дефтерлерге язайыкъ.

-Октябрьнинъ он алтысы

-Сыныф иши
Оджа:
Бугунь биз дерсте не огренеджекмиз?

- Къалын ве индже созукъ сеслерни

Аталар сёзни язып алынъыз ве манасыны анълатынъыз.

Энъ яхшы зенгинлик – бильгидир. 
III. Янъы мевзу устюнде чалышув.

Оджа. Къалын давушнен айтылгъан созукъ сеслерге къалын созукълар дейлер. Индже давушнен айтылгъан созукъ сеслерге индже созукълар дейлер.

Тахтада язувлы сёзлер. Чифт язылгъан сёзлерни окъунъыз. Баш арифлерини бири-биринен тенъештирип айтынъыз. Къайсы сёз индже давушнен, къайсы къалын давушнен башлана?

инджи — ышыкъ эдие — оджакъ

эски — афта осюмлик — отламакъ

утю — улакъ урьметли — утанмакъ

IV. Раатлыкъ дакъикъа

«Топ-топ-топ».

Мен ойнайып топ.

Коп, коп, коп

Мен топлайым дост.

Пек, пек, пек

Арта зевкъ шохлукъ

Тек,тек, тек.

Чагъыра шадлыкъ.

Дерсликнен чалышув.. Къаидени окъумакъ. -иш. Сёзлерни окъунъыз, созукъларнынъ теляффузына дикъкъат этинъиз. Сезлернинъ схемаларын язынъыз.

V. Пекитюв.

Оджа: Талебелер сезлерни язып, къалын ве индже созукъларны къайд этелер.

Лугъат диктанты

Кузь, куньдюз, чайыр, маниа, фиски, тенеффюс, урьмет, танъ, тезайтым, мукъаддес, аджайип, орьнек, дюнья, сыйпамакъ, нутукъ.

VI. Нетидже.

1. Насыл къалын созукъ сеслерни билесиз?

2. Насыл индже созукъ сеслерни билесиз?
   Оджа. Машалла, балалар, бугуньки дерсни яхшы менимсегенсиз.
   Баалав.

VII. Рефлексия

Дерсте насыл вазифелер беджердик?

Нени бегендинъиз?

VIII. Эвге вазифе.