Եռանիշ թվի գումարումն ու հանումը սյունակով

ԹԵՍՏ 1

1-ին մաս

Կարդա՛ տեքստը և պատասխանի՛ր տրված հարցերին:

Գեղարդի վանքը գտնվում է Հայաստանի Կոտայքի մարզում: Վանքը շատ հին է. կառուցվել է չորրորդ դարի սկզբին: Այն հնում կոչվել է Այրիվանք: Եկեղեցին ժայռափոր է և ամբողջովին գտնվում է այրերի՝ ժայռերի մեջ: Միակտոր ժայռի մեջ քանդակված է երկու եկեղեցի:

Ավանդությունը պատմում է, որ Լենկթեմուրը, ոտքի տակ տալով աշխարհը, գալիս հասնում է Գառնու ձոր: Նրան զեկուցում են, որ այդտեղ մի հրաշալի տաճար կա:

-Մեր ինչի՞ն է պետք սա,-ասում է նվաճողը,- ո՛չ ավերել կարող ենք, ո՛չ շալակել տանել:

-Ասում են՝ այստեղ է պահվում Հայոց աշխարհի յոթ ձիաբեռ ադամանդը:

Լսելով այդ մասին՝ Լենկթեմուրը որոշեց հափշտակել այդ մեծ հարստությունը: Նա մոտեցավ տաճարին ու նայեց ներսը: Մութ տաճարում հուրհրում էր մի լուսափունջ այնպես պայծառ, ինչպես կարող է փայլատակել միայն ադամանդը: Լենկթեմուրը հրճվանքով ներս (նետվել) և ձեռքերը տարածեց դեպի լուսափունջը: Բայց ա՜յ հրաշք, լուսափունջը միանգամից անհետացավ: Լենկթեմուրը վերադարձավ տաճարի մուտքի մոտ: Ադամանդը նորից ցոլցլաց: Մի քանի անգամ նա փորձեց ձեռքերը պարզել դեպի գանձը, բայց բան չստացվեց: Հենց որ ներս էր մտնում, լուսափունջը (մարել): Լենկթեմուրը հուսահատ ժպտաց ու ասաց.

-Մարդ պետք է միայն տեսնի ու անցնի և՛ հայոց փայլատակող ադամանդը, և՛ փայլատակող այս տաճարը:

Այդ ժամանակվանից էլ այս տաճարը օտարներն անվանեցին Տես ու անցիր:

Դարերի հետ շատ նվաճողներ եկան Գառնու ձորը, (տեսնել) ու անցան, իսկ հրաշք կառույցը մնաց: Այժմ քչերին է հայտնի, որ հայկական ճարտարապետության եզակի այս կառույցը մի ժամանակ կոչվել է Տես ու անցիր: Նա պահել է միայն իր հայկական կրկնակ անունը: Մինչև տասներեքերորդ դարը (կոչվել) Այրիվանք ժայռափոր լինելու պատճառով: Հետո սկսել է կոչվել Գեղարդ, որովհետև այս վանքին էր պահ տրվել սուրբ համարվող մի գեղարդ՝ նիզակ:

Իսկ ինչի՞ փայլն էր, որ շփոթության մեջ էր գցել Լենկթեմուրին: Տաճարի ճարտարապետը մի շարժական քար էր պատրաստել, որի շնորհիվ կեսօրին ճեղք էր բացվում դեպի դուրս, և արևի ճաճանչները մթության մեջ այնպիսի լուսափունջ էին կազմում, որ ասես ադամանդ էր շողշողում: Հետագայում երկրաշարժից այդ քարը տեղաշարժվեց և կորցրեց լուսափունջ արարելու իր հատկությւոնը:

1. Տեքստից դու՛րս գրիր Գեղարդի վանքի մյուս երկու անունները:

Պատասխան՝______________________ , _______________________

1. Լենկթեմուրը վանք մտավ, որպեսզի՝

1) տեղաշարժի ճեղքի մոտ դրված քարը:

2) կողոպտի պահվող գանձը:

3) տեսնի հրաշալի լուսափունջը:

4) պարզի, թե ինչպես է վանքը կառուցված

1. Ուշադի՛ր կարդա տեքստի ավարտը և պատասխանի՛ր տրված հարցերին:

ա. Ինչի՞ շնորհիվ է տաճարում լուսափունջ առաջանում:

1) շրջապատող ժայռերի

2) թաքցված գանձի

3) շարժական քարի

4) փոքրիկ պատուհանների

բ. Ինչու՞ հիմա այդպիսի լուսափունջ չի երևում:

Պատասխան՝ __________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Ի՞նչ նոր անուն տվեցին օտարները տաճարին:

Պատասխան՝ _____________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1. ա. Լենկթեմուրը ի՞նչ բառով բնութագրեց ոչ միայն ադամանդը, այլև տաճարը:

Պատասխան՝ _____________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

բ. Ինչու՞ է կոչվել Գեղարդ:

Պատասխան՝ ______________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Փակագծերում դրված բայերը տարբերակներում ներկայացված են որոշակի դեմքով, թվով, ժամանակով: Ըստ տեքստի՝ ո՞ր տարբերակի բայի ձևն է սխալ:

1) նետվել - նետվեց

2) տեսնել – տեսել են

3) մարել – մարում էր

4) կոչվել – կոչվել է

1. Տեքստից դու՛րս գրիր մեկ բացականչական նախադասություն:

Պատասխան՝ _____________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2-րդ մաս

Կատարի՛ր տրված առաջադրանքները:

1. Տրված բառակապակցությունների ընդգծված բառերում բաց թողնված տառի կամ տառակապակցության տեղում դատարկ վանդակ է: Արտագրի՛ր ընդգծված բառերը՝ դատարկ վանդակի փոխարեն լրացնելով անհրաժեշտ տառը կամ տառակապակցությունը:

անծայրածիր օվկ անոս, սր նթաց հասնել,

սարը բար րանալ, բարի թա ավոր

Պատասխան՝ _________________________, ________________________ _________________________, _________________________________

1. Ո՞րն է տրված նախադասության ստորոգյալը:

Թռչուններից մեկը, տեղավորվելով ընկուզենու բողբոջած ճյուղին, դայլայլեց:

Պատասխան՝ ____________________________________________

1. Տրված նախադասության մեջ բաց է թողնված մեկ կետադրական նշան: Արտագրի՛ր այդ նախադասությունը և դի՛ր բաց թողած կետադրական նշանը:

Բակում դրված նստարանին նստել էին ձեռնափայտով ծերուկը նրա կինը և հարևանուհին:

Պատասխան՝ _________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Ի՞նչ է նշանակում արարել բառը:

1) փայլել

2) ճառագայթել

3) ստեղծել

4) գրավել

1. Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված նրա տեսակը՝ ըստ կազմության:

1) հրաշալի – պարզ

2) ժայռափոր – բարդ

3) հրճվանք – ածանցավոր

4) հարստություն - ածանցավոր

1. Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե այն ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակն է սխալ նշված:

1) ադամանդ – գոյական

2) ժայռափոր - ածական

3) բայց - շաղկապ

4) տասներեքերորդ - ածական

1. Արտագրի՛ր նախադասությունը՝ փակագծերում տրված բառերը ձևափոխելով և տեղադրելով բաց թողած տեղերում:

Մինչ տղան լողում էր ……………., մի մեծ շուն մոտենում է նրա ………………:

(գետ, ընկեր)

Պատասխան՝ __________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________

ԹԵՍՏ 2

1-ին մաս

Կարդա՛ տեքստը և պատասխանի՛ր տրված հարցերին:

Բավական էր, որ կրկեսը գար քաղաք, որ ես ու իմ ընկեր Ջոն, ինչպես ասում են, թոկից փախչեինք: Ցանկապատին ու ցուցափեղկերին կպցրած ազդագրերը տեսնելուն պես մենք բոլորովին ձեռքից գնում էինք ու մեր ուսումն էլ բանի տեղ չէինք դնում: Կրկեսը դեռ քաղաք չհասած՝ մենք արդեն խելքներս կորցնում էինք ու առավոտից իրիկուն նախ, կայարանում ցցված, նայում էինք, թե ինչպես են իջեցնում կենդանիներին, հետո ուղեկցում էինք առյուծների ու վագրերի վանդակները, հետո, թափառելով կրկեսի շուրջը, փորձում շահել վարժեցնողների, բանվորների, ակրոբատների ու ծաղրածուների սրտերը:

Կրկեսը մեզ համար ամեն ինչ էր: Այն արկած էր, վտանգ, ճանապարհ, շնորհք, անուրջներ, կատակ: Մենք փղերի համար ջուր էինք քարշ տալիս ու հետո ոտքներս կախ գցում, որ գոնե թվար, թե ինչ-որ կապ ունենք այդ ամբողջ հրաշագործության հետ՝ ահռելի տաղավարը կանգնեցնելու, ամեն ինչ կարգի բերելու ու աշխարհ տեսածների պես սպասելու, որ հանդիսականներ գան՝ քամուն տալու իրենց փողերը: Այդ ամենը երևում էր ընդամենը մեկ օր. երկրորդ օրը կրկեսը մեկնում էր:

Մի օր Ջոն տասը րոպե ուշացումով (մտնել) դասարան ու առանց իր ուշացումը բացատրելու՝ գոռաց.

-Հո չե՞ս գժվել, Արա՛մ, ի՞նչ գործ ունես էստեղ: Կրկեսն արդեն եկել է:

Բոլորովին մտքիցս թռել էր: Ես վեր ցատկեցի ու դասարանից դուրս թռա, թեև գիտեի, որ դասերից բացակայելու համար պատժվելու եմ: Ամեն նման դեպքի համար հսկիչը մեզ մտրակի քսան հարված էր հասցնում և պահանջում էր, որ հարվածները ստանալիս շատ բարձր (չբղավել):

Հիմա կրկեսը նորից է եկել, մի ամբողջ տարի անցավ, նորից ապրիլ ամիսն է, ու մենք միասին դասից (փախչել) կրկես ու գիտենք, թե դա ինչով է ավարտվելու:

Երբ մենք հասանք կրկեսի տեղը, մի երկու փոքրիկ վրան արդեն խփված էր, իսկ մեծ տաղավարը նոր էին կանգնեցնում: Մենք լուռ նայում էինք ու զմայլվում: Մեկ էլ հայտնվեց հսկիչը:

-Բռնվեցի՞ք, չարաճճինե՛ր,-ասաց նա,-դե շուտ եկեք ինձ հետ:

-Մենք խոստացել ենք օգնել,-ասաց Ջոն,-ծածկը ձգենք թե չէ, անպայման (գալ):

Մենք ամբողջ ուժով ձգում էինք պարանը: Վերջապես գործը հաջողվեց: Բայց մենք չգնացինք հսկիչի հետ: Մենք ծլկեցինք: Ջոն նետվեց մի կողմ, իսկ ես՝ մյուս, և հսկիչն ընկավ իմ հետևից: Կրկեսի ժողովուրդը քիչ էր մնում ծիծաղից պայթեր: Ես հսկիչից փախա ու մնացի թաքնված այնքան, մինչև համոզվեցի, որ նա իր մեքենայով գնաց: Հաջորդ օրը, երբ գնացինք դպրոց, հսկիչն արդեն սպասում էր մեզ: Այս անգամ, սակայն, ծեծը թեթև էր: Ես ուղիղ երեսուն հարված հաշվեցի, բայց ոչ մեկը չէր ցավում: Մենք դասարան վերադարձանք սքանչելի տրամադրությամբ, որովհետև գիտեինք, որ այսուհետև ամեն ինչ լավ է լինելու…մինչև հաջորդ ապրիլ:

1. Տեքստից դու՛րս գրիր երկու բառ, որոնցով բնութագրված է կրկեսը:

Պատասխան՝ __________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Որքա՞ն ժամանակը մեկ էր կրկեսը գալիս:

1) ամեն ամիս

2) տարին մեկ անգամ

3) ամեն գարուն և աշուն

4) երկու ամիսը մեկ անգամ

1. Ուշադիր կարդա՛ տեքստի սկիզբը և պատասխանի՛ր տրված հարցերին:

ա. Որտեղի՞ց էին երեխաները իմանում, որ կրկեսը գալիս է:

1) Տարբեր տեղերում հայտարարություններ էին լինում փակցված:

2) Այդ մասին հայտարարում էին հեռուստատեսությամբ։

3) Դպրոցում կրկեսի տոմսեր էին վաճառվում:

4) Հաճախ գնում էին կայարան և հարցնում աշխատակիցներին:

բ Երբ տղաները հասան կրկեսի տեղը, ի՞նչ տեսան:

Պատասխան՝ ______________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Ինչի՞ց համոզվեց տղան, որ հսկիչը գնացել է կրկեսի տարածքից:

Պատասխան՝ _____________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1. ա. Ինչպե՞ս պատժեց հսկիչը նրանց:

Պատասխան՝ __________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

բ. Ի՞նչ տրամադրությամբ տղաները վերադարձան դասարան։

Պատասխան՝ _____________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Փակագծերում դրված բայերը տարբերակներում ներկայացված են որոշակի դեմքով, թվով և ժամանակով: Ըստ տեքստի՝ ո՞ր տարբերակի բայի ձևն է սխալ:

1) փախչել ենք – փախել ենք

2) մտնել - կմտնի

3) չբղավել - չբղավենք

4) գալ – կգնանք

1. Տեքստից դու՛րս գրիր մեկ հարցական նախադասություն:

Պատասխան՝ _______________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2-րդ մաս

Կատարի՛ր տրված առաջադրանքները:

1. Տրված բառակապակցությունների ընդգծված բառերում բաց թողնված տառի տեղում դատարկ վանդակ է: Արտագրի՛ր ընդգծված բառերը՝ դատարկ վանդակի փոխարեն լրացնելով անհրաժեշտ տառը:

փոքրիկ ձա ուկ, տար րինակ արարք,

ջերմ ող ույն, զվար տրամադրություն

Պատասխան՝ ___________________ , ______________________

____________________ , _________________________

1. Տրված նախադասությունից դու՛րս գրիր այն լրացումը, որը պատասխանում է որտեղի՞ց հարցին:

Նրանք դուրս եկան այգուց և քայլերն ուղղեցին դեպի շենքի բակը:

Պատասխան՝ _____________________________________________________

1. Տրված նախադասության մեջ բաց է թողնված մեկ կետադրական նշան: Արտագրի՛ր այդ նախադասությունը և դի՛ր բաց թողած կետադրական նշանը:

Փոքրիկը դուրս թռավ ցանցապատ խցիկից վազեց դեպի ծերունին:

Պատասխան՝ _____________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Հետևյալ բառակապակցություններից ո՞րը դարձվածք չէ:

1) թոկից փախչել

2) ձեռքից գնալ

3) ցցված նայել

4) սիրտը շահել

1. Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված նրա տեսակը՝ ըստ կազմության:

1) ժամացույց – հոդակապով բառ

2) գիշերային – վերջածանցավոր բառ

3) գնդաձև - բարդ բառ

4) ամպոտ – նախածանցավոր բառ

1. Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե այն ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված:

1) քեռի - անձ ցույց տվող գոյական

2) թարմ - ածական

3) ուստի - շաղկապ

4) առավոտ - ածական

1. Արտագրի՛ր նախադասությունը՝ փակագծերում տրված բառերը ձևափոխելով և տեղադրելով բաց թողած տեղերում:

Ընկերները բաժանվում են ………………. և գնում տարբեր …………………:

( միմյանց, ուղղություն )

Պատասխան՝ _____________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________

ԹԵՍՏ 3.

1-ին մաս

Կարդա՛ տեքստը և պատասխանի՛ր տրված հարցերին:

28 դար առաջ Հին Հունաստանում սկսեցին կազմակերպել մրցույթներ, որտեղ մարզիկները մրցում էին ուժով, ճարպկությամբ և արագաշարժությամբ: Ամենախոշոր ու նշանավոր մարզական մրցությունները կազմակերպվում էին Օլիմպիա քաղաքում: Դրանք ստացան օլիմպիական խաղեր անվանումը: Օլիմպիական խաղերը համահունական տոնակատարություն էին՝ 1417 օր տևող ընդմիջումներով, այսինքն՝ 4 տարին մեկ: Սկզբում օլիմպիական խաղերի մասնակիցները մրցում էին միայն արագ վազքից, բայց ժամանակի ընթացքում դրանցում ընդգրկվեցին նաև ըմբշամարտը, սկավառականետումը, նիզականետումը, բռնցքամարտը, մարտակառքերով արշավը: Օլիմպիական տոնակատարությունների ժամանակ (կազմակերպվել) նաև արվեստների մրցություններ, բանաստեղծներն արտասանում էին այդ խաղերին նվիրված իրենց բանաստեղծությունները, փառաբանում էին հաղթողներին:

Պահպանվել է և այժմ էլ կանգուն է հնագույն ժամանակների օլիմպիական խաղերի հաղթողների մարմարե անվանատախտակը, որտեղ նշված անունների շարքն ավարտվում է հայոց Վարազդատ թագավորի անվամբ: Նա 393 թվին տեղի ունեցած վերջին օլիմպիական խաղերի բռնցքամարտի մրցումների հաղթողն է:

Օլիմպիական խաղերի երկրորդ ծնունդը տեղի ունեցավ 19-րդ դարի վերջին: 1896 թվին Հունաստանի մայրաքաղաք Աթենքում (կայանալ) մարզական խոշորագույն միջազգային մրցություններ, որոնց համար նախատիպ ծառայեցին անտիկ օլիմպիադաները: Այդ ժամանակից ի վեր չորս տարին մեկ անցկացվում են օլիմպիական խաղեր: 1924 թվականից սկսած՝ կազմակերպվում են նաև ձմեռային օլիմպիական խաղեր, որոնք անվանվում են սպիտակ օլիմպիադաներ:

Ի հիշատակ անտիկ օլիմպիականների՝ հերթական օլիմպիական խաղերի բացումից մի քանի օր առաջ հունական Օլիմպիա քաղաքում մեկնարկում է ջահի փոխանցումարշավը; Վառվող ջահը ինքնաթիռներով, գնացքներով, ավտոմեքենաներով, հեծանիվներով իր երկարատև ճամփորդությունն (սկսել) դեպի այն երկրի օլիմպիական մարզադաշտը, որտեղ պիտի անցկացվեն խաղերը: Եվ ահա ջահը վազորդի ձեռքին է: Հատուկ կարգով ընտրված մարզիկը վազում է դեպի մարզադաշտում տեղադրված վիթխարի ճրագակալը տանող ճանապարհով: Նա (մոտենալ) հսկա թասին և վառում օլիմպիական կրակը: Այդ պատվին արժանանում է տվյալ երկրի նախկին լավագույն մարզիկներից մեկը, որը ժամանակին մարզական հաղթանակներ է բերել իր երկրին:

Օլիմպիական կրակը շարունակում է բոցկլտալ այնքան ժամանակ, քանի դեռ չեն ավարտվել խաղերը:

1. Ե՛վ հին օլիմպիական խաղերում, և՛ այժմ կան մարզաձևեր, որոնց ժամանակ մարզիկները առարկաներ են նետում: Նշի՛ր այդպիսի երկու առարկա:

Պատասխան՝ _____________________ , ________________________

1. Հին հունական օլիմպիական խաղերում նախկինում մարզիկները մրցում էին միայն մեկ սպորտաձևից: Ո՞րն է դա:

1) լողը

2) վազքը

3) բռնցքամարտը

4) ծանրամարտը

1. ա. Ի՞նչ կապ ունի հայոց թագավոր Վարազդատը օլիմպիական խաղերի հետ։

1) Նա այդ խաղերի կազմակերպիչներից մեկն էր:

2) Նա հաղթող է ճանաչվել օլիմպիական խաղերում:

3) Նա օգնեց վերականգնելու մոռացված օլիմպիական խաղերը :

4) Նա Հայաստանից մարզիկներ էր ուղարկում՝ այդ խաղերին մասնակցելու:

բ․ Ինչպե՞ս է նրա անունը հավերժացել Հունաստանում՝ կապված օլիմպիական խաղերի հետ:

Պատասխան՝ _____________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________—————————————————————————————————————

1. 1924 թվականին ի՞նչ նորություն մտցվեց օլիմպիական խաղերում:

Պատասխան՝ __________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________————————————————————————————————————

1. ա. Ինչի՞ հիման վրա է ընտրվում այն մարզիկը, որը օլիմպիական մարզադաշտում պիտի վառի ջահը:

Պատասխան՝ __________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________————————————————————————————————————

բ. Որքա՞ն ժամանակ է բոցկլտում օլիմպիական կրակը:

Պատասխան՝ _____________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________—————————————————————————————————————

1. Փակագծերում դրված բայերը տարբերակներում ներկայացված են որոշակի դեմքով, թվով և ժամանակով: Ըստ տեքստի՝ ո՞ր տարբերակի բայի ձևն է սխալ:

1) սկսել – սկսել էր

2) կազմակերպվել - կազմակերպվում էին

3) կայանալ - կայացան

4) մոտենալ - մոտենում է

1. Տեքստից դու՛րս գրիր մեկ պարզ նախադասություն:

Պատասխան՝ __________________________________________________

_______________________________________________________________

2-րդ մաս

Կատարի՛ր տրված առաջադրանքները։

1. Տրված բառակապակցությունների ընդգծված բառերում բաց թողնված տառի տեղում դատարկ վանդակ է: Արտագրի՛ր ընդգծված բառերը՝ դատարկ վանդակի փոխարեն լրացնելով անհրաժեշտ տառը:

ա պամած երկինք, փորձառու օ աչու,

վերադար դեպի տուն, բարի խոր ուրդ

Պատասխան՝ _______________________, ______________________

_______________________, ______________________

1. Տրված նախադասությունից դու՛րս գրիր այն լրացումը, որը պատասխանում է ինչպիսի՞ հարցին:

Աղջկա ձայնը լսելով՝ ծառի մոտ հայտնվում է այն ծերունին, որը կանաչ մորուք ուներ:

Պատասխան՝ _________________________________________________

1. Տրված նախադասության մեջ բաց է թողնված մեկ կետադրական նշան: Արտագրի՛ր այդ նախադասությունը և դի՛ր բաց թողած կետադրական նշանը:

Մետաղյա հսկա անիվը անմիջապես դադարեցրեց պտույտը կանգ առավ:

Պատասխան՝ _____________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Ո՞ր բառի բացատրությունն է սխալ:

1) անծայրածիր – վերջ, սահման չունեցող

2) խեցեղեն – կավից պատրաստված իրեր

3) սխրանք – չարամիտ արարք

4) մինուճար – ծնողների միակ զավակը

1. Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված նրա տեսակը՝ ըստ կազմության:

1) հսկայական – վերջածանցավոր

2) գործարան – հոդակապով բարդ բառ

3) ծիծաղելի – ածանցավոր բառ

4) շաբաթ – պարզ բառ

1. Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե այն ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է սխալ նշված:

1) մրցույթ – գոյական

2) նշանավոր - ածական

3) երկրորդ – ածական

4) հեծանիվ - գոյական

1. Արտագրի՛ր նախադասությունը՝ փակագծերում տրված բառերը ձևափոխելով և տեղադրելով բաց թողած տեղերում:

……………………. մեզ էր հասնում անթիվ ……………………ճռռոցը:

(հեռու, ծղրիդ)

Պատասխան՝ _____________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________

ԹԵՍՏ 4.

1-ին մաս

Կարդա՛ տեքստը և պատասխանի՛ր տրված հարցերին:

Այդ տարի մեր մաթեմատիկայի ուսուցիչը (փոխվել), նաև մի քանի նոր աշակերտներ եկան մեր դասարան: Այդ նոր աշակերտներից մեկը՝ Հակոբը, շատ տարօրինակ տպավորություն էր թողնում: Բանն այն է, որ, թեև նա մյուս առարկաներից բավական լավ գլուխ էր հանում, հենց հերթը հասնում էր թվերին, այսինքն՝ մաթեմատիկային, դառնում էր մեզ երբևիցե հանդիպած երեխաներից ամենաբութը: Նա ուշադիր լսում էր, նայում գրատախտակին, տետրում նշումներ անում, բայց երբեք ճիշտ չէր պատասխանում ուսուցչի հարցերին: Բացարձակապես էական չէր, թե ուսուցիչը որքան դանդաղ ու մանրամասն կբացատրեր խնդիրը կամ վարժությունը, միևնույնն է, վերջում նա այնպիսի մի հիմար բան էր ասում, որ անհնար է նույնիսկ երևակայել: Օրինակ՝, կարող էր ասել, որ երկու անգամ երկուսը հավասար է հինգի, կամ երեք անգամ յոթը՝ քսանյոթի, կամ ասում էր, որ եռանկյունին երեսուն անկյուն ունի:

Առաջ մեր մաթեմատիկայի դասերը շատ ձանձրալի էին անցնում բոլորի համար: Դրանք դպրոցում մեր անցկացրած ամենատխուր դասերն էին: Այժմ նոր ուսուցչի ու այդ հիմար տղայի գալով՝ այդ դասերին աշակերտները մեծ ոգևորությամբ ու հաճույքով էին սկսել հաճախել: Ուսուցիչը ոգևորում էր երեխաներին, որ ուշադիր լսեն ու (նկատել) նոր աշակերտի դուրս տված յուրաքանչյուր անհեթեթությունը, ապա շտկեն նրա արած սխալները: Յուրաքանչյուրը ձգտում էր առաջինը սխալը գտնել, ապա փորձել իր կարծիքով ամենահեշտ ու հասկանալի ձևով բացատրել Հակոբին ճիշտ լուծումը: Դա անելու համար երեխաները օգտագործում էին ձեռքի տակ եղած ցանկացած առարկա՝ քանոն, մատիտներ, կոնֆետներ, մրգեր:

Այս բոլորը կարծես թե բոլորովին չէր անհանգստացնում նոր տղային: Թվում էր, թե նա ամենևին չէր նեղվում իր վիճակից:

Այնուհանդերձ փոքրիկ Լևոնը վստահ էր, որ իր համադասարանցին, չնայած այն բանին, որ բացահայտ ցույց չի տալիս, իրականում շատ տխուր ու ընկճված պիտի զգա իրեն: Մի օր նա որոշում է դասերից հետո հետևել դասընկերոջը: Լևոնը համոզված էր, որ տեսնելու է, թե ինչպես է նա տուն գնալու ճանապարհին լաց լինում:

Նոր աշակերտը, դպրոցից դուրս գալով, ուղևորվեց դեպի մոտակա այգին: Լևոնին զարմացրեց այն, որ Հակոբը բոլորովին էլ ընկճված տեսք չուներ: Այնտեղ նա մի քանի րոպե սպասեց, մինչև ինչ-որ մեկը (մոտենալ) նրան…

Դա իրենց մաթեմատիկայի ուսուցիչն էր:

Ուսուցիչը ջերմորեն գրկեց տղային, ապա նրանք ձեռք ձեռքի տված սկսեցին քայլել: Լևոնը որոշ հեռավորությունից աննկատ հետևում էր նրանց ու լսում, թե ինչի մասին են խոսում: Նրանք (խոսել) մաթեմատիկայի մասին…

Եվ Լևոնը հասկացավ, որ այդ նոր հիմար տղան հրաշալի մաթեմատիկա գիտի, անհամեմատ ավելի լավ, քան որևէ մեկը իրենց դասարանում:

1. Տեքստից դուրս գրիր մեկ բառ, որով բնութագրված են մաթեմատիկայի դասերը մինչև նոր ուսուցչի գալը:

Պատասխան՝ _____________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________—————————————————————————————————————

1. Ի՞նչ էին անում մյուս աշակերտները, երբ Հակոբը սխալ էր պատասխանում հարցերին:

1) Ծաղրում էին նրան, ամբողջ դասարանով ծիծաղում նրա վրա:

2) Փորձում էին իրենք նրան բացատրել խնդիրը:

3) Մեկ ուրիշ աշակերտ էր տալիս ճիշտ պատասխանը, որպեսզի գնահատվի:

4) Խնդրում էին ուսուցչին, որ ևս մեկ անգամ նրան բացատրի:

1. Ուշադի՛ր կարդա պատմության սկիզբը և պատասխանի՛ր տրված հարցերին:

ա. Ի՞նչ էր անում Հակոբը, երբ մաթեմատիկայի ուսուցիչը դաս էր բացատրում:

1) Աղմկում էր և խանգարում ուսուցչին

2) Պատուհանից դուրս էր նայում

3) Հետևում էր ուսուցչի բացատրությանը

4) Թույլտվություն էր վերցնում և դուրս գալիս

բ. Ինչու՞ էր նրա մաթեմատիկա չհասկանալը տարօրինակ տպավորություն թողնում համադասարանցիների վրա:

Պատասխան՝ _____________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Ինչու՞ Լևոնը որոշեց դասերից հետո հետևել Հակոբին:

Պատասխան՝ _____________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________—————————————————————————————————————

1. ա.Ինչպե՞ս փոխվեց Լևոնի կարծիքը Հակոբի մասին այգում տեսածից հետո:

Պատասխան՝ _____________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________—————————————————————————————————————

բ. Քո կարծիքով ի՞նչ նպատակով էր Հակոբը ձևացնում, թե մաթեմատիկա չի հասկանում:

Պատասխան՝ _____________________________________________________

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Փակագծերում դրված բայերը տարբերակներում ներկայացված են որոշակի դեմքով, թվով և ժամանակով: Ըստ տեքստի՝ ո՞ր տարբերակի բայի ձևն է սխալ:

1) փոխվել – փոխվեց

2) նկատել – նկատում էին

3) մոտենալ – մոտեցավ

4) խոսել – խոսում էին

1. Տեքստից դու՛րս գրիր մեկ պարզ նախադասություն:

Պատասխան՝ _____________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________

2-րդ մաս

Կատարի՛ր տրված առաջադրանքները։

1. Տրված բառակապակցությունների ընդգծված բառերում բաց թողնված տառի կամ տառակապակցության տեղում դատարկ վանդակ է: Արտագրի°ր ընդգծված բառերը՝ դատարկ վանդակի փոխարեն լրացնելով անհրաժեշտ տառը կամ տառակապակցությունը:

տունը նորո ել, երեք վա րկյան,

առավոտյան զար նել, թ չունի բույն

Պատասխան՝ __________________, ________________________

____________________, ________________________

1. Դու՛րս գրիր տրված նախադասության ենթական:

Առաջ մեր մաթեմատիկայի դասերը շատ ձանձրալի էին անցնում բոլորի համար:

Պատասխան՝ ________________________________________________

1. Տրված նախադասության մեջ բաց է թողնված մեկ կետադրական նշան: Արտագրի՛ր այդ նախադասությունը և դի՛ր բաց թողած կետադրական նշանը:

Ձորաբերանի մոտ տղան ու աղջիկը կանգ առան նայեցին իրենց շուրջը:

Պատասխան՝ _____________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________________________________________________

1. Ո՞ր բառի բացատրությունն է սխալ:

1) օթյակ – գիշերելու տեղ

2) ուռկան - ձուկ բռնելու ցանց

3) քարավան – ուղտերի շարք

4) ապար – խոր անդունդ

1. Տրված բառերից որի՞ դիմաց է սխալ նշված նրա տեսակը՝ ըստ կազմության:

1) խոշոր – պարզ բառ

2) ջրային – վերջածանցավոր բառ

3) աշխարհամաս – հոդակապով բարդ բառ

4) ջրհոր – ածանցավոր բառ

1. Տրված բառերից յուրաքանչյուրի դիմաց նշված է, թե այն ինչ խոսքի մաս է: Ո՞ր տարբերակում է ճիշտ նշված:

1) դեպի – շաղկապ

2) այնքան – թվական

3) մարմարե – գոյական

4) նշանավոր – ածական

1. Արտագրի՛ր նախադասությունը՝ փակագծերում տրված բառերը ձևափոխելով և տեղադրելով բաց թողած տեղերում:

Փիղը ……………. շոյում էր իր …………….գլուխը:

(կնճիթ, ձագ)

Պատասխան՝ _____________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________